For English language
Click the flag
Machine Fabriek
DEKKERS.
KLIK VOOR MEER FOTO'S OP BOVENSTAANDE FOTO
Dat Roosendaal begin vorige eeuw een machinefabriek Dekkers rijk was wisten we maar we waren er nooit erg diep op ingegaan.
In Nieuwmoer, België hier enkele kilometers vandaan lag in de jaren tachtig één Dekkers motor te koop maar die ging op het laatst ons budget ver te boven.
Nu we echter aan het speurwerk in deze hoek van Brabant begonnen waren was Dekkers een merk dat we zeker niet over wilden slaan.
Na telefonisch contact, gingen we op bezoek bij Dhr. En Mevr. Dekkers te Roosendaal.
We werden ook hier weer erg vriendelijk ontvangen en Dhr. Dekkers begon met ons dia's te laten zien van enkele motoren, waaronder onze Schlüter, die hij gemaakt had op het Stoom weekeinde in 1986 op de Wildert bij de Bakkersmolen.
Het werd een erg gezellige en leerzame ochtend.
De heer A. Dekkers:
Grootvader A. Dekkers (Toon, 30-09-1857 tot 23-04-1936) was de zoon van een landbouwer, die in 1875 een smederij kocht.
Hij stopte al gauw met het beslaan van paarden omdat dit niet erg winstgevend was.
Roosendaal en omgeving had in die tijd nogal wat suikerfabrieken en daarvoor verrichtte hij reparatiewerken.
In het begin had hij een draaibank die met de hand werd aangedreven door 2 mannen die op een zoldertje boven de draaibank stonden, een derde man moest beneden het draaiwerk doen.
In 1880 werd Willem geboren en in 1887 Piet zij hebben vanaf ± 1900, hun vaders werk voortgezet
Meneer A. Dekkers maakte op zeker moment zelf een stoommachine voor eigen gebruik.
In 1890 ongeveer begon hij met de bouw van stationaire motoren.
Dit waren viertact benzine motoren van 4 tot 8 pk, erg simpel en verticaal met hoogspanningsontsteking en raakmisregeling.
Voor deze eerste motoren werd de krukas gewoon gebogen uit een ronde staaf ijzer en voor de grotere motoren kocht men een pantserplaat waar men de vorm van de krukas uitsneed, deze werd daarna op de draaibank verder afgedraaid.
Later werden de krukassen voor de grote motoren gemaakt bij de grofsmederij en daarna in het bedrijf op de draaibank verder afgedraaid.
In de tweede helft van 1890 wilde men in de molen, die op de Wouwseweg in Roosendaal staat (westrand), een grote motor.
Het moet ongeveer in 1898 geweest zijn dat Willem, zijn zoon, onder dienst moest, dat jaar werd erom geloot en zijn vader Toon zei: "Als hij uitgeloot wordt dan bouw ik die motor".
Willem werd uitgeloot en A. Dekkers bouwde zijn eerste grote horizontale benzine petroleum motor met gloeibuisontsteking van ± 25 pk.
De motor werd met benzine gestart en liep dan verder op petroleum.
Vanaf ± 1900 werden er veel gasmotoren met kolengasgeneratoren gebouwd, ze varieerden van 15 tot 75 pk en waren eigenlijk allemaal voor molenaars, steenfabrieken en polderbemalingen en dergelijke, die voor de polderbemalingen trokken dan meestal een scheprad.
De allereersten werden met gloeibuis geleverd, later hadden de grotere motoren een ontstekingsflens en laagspanningsontsteking.
De kleinere motoren voor de landbouw waar veel minder vraag naar was, leverde men met hoogspanning, dit waren verticale motoren, voor de bedrijven werden grotere horizontale motoren gemaakt.
In ± 1925 startte men met de bouw van gloeiplaat of gloeikop motoren, bijna iedereen die al eerder een Dekkers motor had aangeschaft stapte hier op over.
Deze ruwe oliemotoren waren allemaal 2-tacts met kruishoofd van 15-100 pk.
Machinefabriek Dekkers bouwde ooit 1 twéécilinder welke naar Essen in België werd geëxporteerd, dit waren eigenlijk gewoon twee ééncilinder motoren aan elkaar.
Bij de Ruwe Oliemotoren werden regulateurs gebouwd die werkten door middelpunt vliedende kracht.
De zuigers waren voorzien van een kam om de spoellucht zo goed mogelijk te benutten.
Er werden zuigers gebruikt met twee verschillende typen kam en ook verschillende regulateurs.
Ze werden, als zovele motoren in die tijd gestart op samengeperste lucht, de bijbehorende ketel echter werd in tegenstelling tot andere motoren gevuld met verbrandingslucht (tijdens de arbeidsslag), de motor moest dan goed warm zijn anders viel hij stil. De buizen naar de ketel toe stonden tijdens dit vullen dan ook vaak roodgloeiend.
Men maakte ooit 1 vol diesel motor, voor eigen gebruik. Dit was echter geen succes, hij startte slecht, had compressieproblemen en de smering was een precaire zaak. Het big end lager liep er dan ook graag uit.
In de hoogtijdagen werkten in de fabriek zo'n 40 man personeel.
Ongeveer in 1930 ging de kleinzoon A. Dekkers, van wie we al deze informatie kregen, zelf op 18 jarige leeftijd meewerken aan de bouw van ruwe olie motoren.
Het gietwerk werd gedaan IJzergieterij Kozijn in Breda.
De motoren waren allen naar eigen ontwerp en eigen tekeningen en de werknemers werkten aan de hand van mallen en tekeningen.
Mensen die gewerkt hadden in de fabriek vertelden ons zelfs dat de grote deuren geschilderd waren met schoolbord verf en telkens als er een nieuwe bestelling kwam werd hier door de heer Dekkers een nieuwe motor op getekend.
Hoewel de motoren in principe hetzelfde zijn, zijn de onderdelen niet uitwisselbaar.
Iedere motor is uniek.
Omstreeks 1932 liep de productie drastisch terug en in 1935 stopte hij compleet.
In 1932 kwamen de Duitsers en die werkten met Sperrmarken, men kon dan voor de helft van de prijs een motor kopen, dit was een soort concurrentievervalsing in het buitenland die de meeste motoren fabrieken niet konden bestrijden.
De Duitse motoren toonden ook een hoge technologische ontwikkeling voor die tijd, dus ook daardoor werd concurreren bijna onmogelijk gemaakt.
Bovendien zorgde de betrouwbaarheid van de elektriciteit voor een derde zware concurrent.
Er werden dan ook vele kleine motoren vervangen door elektromotoren en in de landbouw door de tractoren.
Nogmaals met dank aan Dhr. En Mevr. Dekkers voor alle informatie en het lenen van hun mooie oude foto's.
Adrie en Jeanne Oostvogels
Copyright: A. Oostvogels van Dijk © Webmaster
The webmaster of this site can also be reached through: stmoverz@hetnet.nl
other websites by this webmaster are
Andere websites van deze webmaster zijn:
Stationaire Motoren...... Militaria 2eWO
Stationary Engines ......... Militaria WW2
Note/opmerking: as far as we know there is no copyright the shown pictures in this site, if we are mis informed please tell us and we'll remove the picture at once / zo ver wij weten is er geen coppy right op de getoonde foto's op deze site, als we verkeerd zijn geinformeerd meld het ons dan en wij zullen betreffende afbeelding verwijderen.